tapmaq

tapmaq
f.
1. Axtarış, aramaq nəticəsində meydana çıxarmaq, üzə çıxarmaq, əldə etmək. Axtardığı kitabı tapmaq. – Gəzib güclə bir qapı tapa bildim. S. Rəh.. Əlində zərf gəzib tapır ünvanı; Qaynayıb, başına vurur al qanı. M. R.. // Eyni mənada adam haqqında. <Sultan bəy:> Axır gəlib səni tapdım, maralım, maralım, dilbilməz! Ü. H.. <Mərcan:> Tapmısan, tut ətəyindən, bərk tut; Başqa dilbərləri artıq sən unut! A. Ş.. // İtirdiyi və ya bir yerdə unutduğu şeyi təzədən əldə etmək, özünə qaytarmaq. İtirdiyi pulu tapmaq. Açarı stolun yeşiyindən tapmaq. // Eyni mənada itkin düşmüş və ya yeri məlum olmayan adam haqqında. Oğlunu tapmaq. – . . Millətlər yuxudan oyanıb gözlərini açdılar və pərakəndə düşmüş qardaşlarını tapıb, dağılmış evlərini bina etməyə üz qoydular. C. M.. <Qəndab:> Məzahiri tapıb salamat olduğunu bildim. B. Bayramov. // Əldə etmək, ələ keçirmək. <Səlim qızı:> Biz bu kənddə iki nəfər kimsəsiz. . . yavan çörək, onu da güclə tapırıq. . C. C.. <Fərhad> sağ cibini qurdaladı. Bir loğma quru qara çörək tapdı. Ə. Vəl.. // Xüsusi tədqiqat, araşdırma, axtarış nəticəsində aşkara çıxarmaq, açmaq, kəşf etmək. Qazdan kauçuk almaq üsulunu tapmaq. Yeni neft yataqları tapmaq. – . . Bəzi naxoşların qanında bakteri və mikrob adlı xırda heyvanat və ələfiyyət tapdılar ki, onlar çirkab və qeyri natəmiz yerlərdə nəşvü nüma edirlər. H. Z.. // Hesablayaraq, fikirləşərək bir şeyin nəticəsini, cavabını müəyyən etmək, əldə etmək. Məsələnin cavabını tapmaq. Sözün kökünü tapmaq.
2. Çox axtararaq axırda əldə etmək; tapıb almaq. Ayağıma, nəhayət, ayaqqabı tapdım. – Neft səltənəti Bakıda neft tapmaq əzablı bir işə çevrilmişdi. A. Ş..
3. məc. Görmək, hiss etmək. Tahir bu balacaboy uşağın varlığında suçu uşaqların kədər və iztirablarını tapırdı. S. R.. <Bibixanım> elə bir xüsusiyyət tapa bilmirdi ki, xoşuna gəlməsin. B. Bayramov. // məc. Birini hər hansı bir vəziyyətdə, halda görmək. Atasını xəstə halında tapdı. // məc. Əldə etmək, nail olmaq. <Gəldiyev> illərdən bəri arzuladığı «normal» həyatı tapmışdı. M. C..
4. Danışılan bir sözə və s. -yə istehzalı münasibət bildirir. Deməyə söz tapmısan! Tərifləməyə adam tapdınız!
5. Bir sıra isimlərdən sonra gələrək, mürəkkəb feil və müxtəlif ifadələr düzəldilir; məs.: fürsət tapmaq, macal tapmaq, söz tapmaq, nöqsan tapmaq, yol tapmaq və s.

Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. 2009.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Look at other dictionaries:

  • tapılmaq — «Tapmaq»dan məch. İtən şey tapıldı. Axtardığım adam tapıldı. Meşədə azmış uşaqlar tapıldı. Xəstəliyə qarşı yeni dərmanlar tapılmışdır. Zəngin neft yataqları tapılmışdır. Mənim ayağıma ayaqqabı çətin tapılır …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • tapma — «Tapmaq»dan f. is …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • əl — is. 1. Qolun biləkdən dırnaqlara qədər olan hissəsi. Əli ilə tutmaq. Sağ əl. Əllərini yumaq. Əlini çiyninə qoymaq. Əli ilə sığallamaq. Əli ilə götürmək. İnsan işlərinin çoxunu əlləri ilə görür. – Tək əldən səs çıxmaz. (Ata. sözü). Əfsus ki,… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • dil — 1. is. 1. anat. İnsan və onurğalı heyvanların ağız boşluğunda olub, qidanın çeynənilib udulmasına kömək edən və onun dadını bildirən, insanda isə, əlavə olaraq, danışıq səslərinin əmələ gəlməsində iştirak edən orqan. Dillə dadmaq. Dili ilə… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • fürsət — is. <ər.> Bir sözü demək və ya bir işi görmək üçün əlverişli an, münasib vaxt, məqam, müvafiq hal. Bu fürsət hər vaxt ələ gəlməz. – Qanadlı bir quşdur fürsət əzəldən. . S. V.. Fürsət aramaq (axtarmaq) – bir iş üçün əlverişli məqam axtarmaq …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • aram — is. <fars.> Sakitlik, qərar, rahatlıq, dinclik, sükut; səbir, dözüm. Hənuz vəsldir, ey mah, yoxdur aramın; Nə növ bəs keçəcək mən fəqirə hicranın? S. Ə. Ş.. Xudayar bəyin bu fikrə düşəndən bir dəqiqə aramı yoxdu. C. M.. <Sara… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • baş — is. 1. İnsan bədəninin kəllə və sifətdən ibarət olan yuxarı hissəsi. İri baş. Onun başı ilə bədəni arasında tənasüb yoxdur. – Baş bədənin tacıdır, gözlər onun daş qaşı. (Ata. sözü). // Heyvan bədəninin beyin olan yuxarı və ya ön hissəsi. Toğlular …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • çarə — is. <fars.> 1. Bir şeyin əldə edilməsinə, bir nəticəyə gəlməyə, çətin bir məsələnin həllinə mane olan əngəlləri aradan qaldırmaq üçün lazım olan çıxış yolu; tədbir, vasitə, əlac. Çarə aramaq (axtarmaq, görmək) – çıxış yolu axtarmaq, əlac… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • imkan — is. <ər.> 1. Hər hansı şərait daxilində bir işin həyata keçirilə bilməsi, mümkünlük, mümkün olma. Nə dildə olsa olsun elm olsun xəlqi aləmdə; Deyildir bir dilə məxsus, var hər dildə imkanı. S. Ə. Ş.. . . Kömək etmək imkanı əldə ikən, bu… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • iş — is. 1. Fəaliyyət, çalışma, zəhmət, əmək. Əqli iş. Fiziki iş. İş görmək. Elmi iş. İşlə məşğul olmaq. – İş insanın cövhəridir. (Ata. sözü). İş rəncbərin, güc öküzün, yer özününkü; Bəyzadələri, xanları neylərdin, ilahi! M. Ə. S.. İş nə qədər qızğın… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”